backgroundImg

Haft

Wśród mieszkańców Karpat szczególną popularnością cieszył się haft krzyżykowy. Ten najstarszy z rodzajów haftu powstaje ze skrzyżowania dwóch ściegów w kształt litery „x”.

Haft bojkowski

Bojkowie byli ubogim ludem. Z tego powodu cenione były wśród nich przede wszystkim rzeczy praktyczne- takie które sprawowały się najlepiej przy jak najmniejszym wysiłku włożonym w ich powstanie. Takie podejście do życia widać także w formie ich tradycyjnych haftów. Ozdabiano nimi przede wszystkim odzież codzienną i odświętną- na przykład koszule, ich mankiety i wstawki. Bojkowskie hafciarki stawały przed nie lada ciężkim zadaniem- ich praca powinna minimalistyczna i wciąż zachwycać oko. Powstawały więc przepiękne wzory geometrycznych rombów, niezwykle udanie łącząc ze sobą nici w nielicznych kolorach. Ozdabiały proste tkaniny, najczęściej niefarbowane, szyte z płótna lnianego, konopnego lub wełny. W hafcie bojkowskim używa się bowiem głównie barw czarnych, brunatnych, czarno-czerwonych i czerwonej, z nielicznymi dodatkami niebieskiej i żółtej. Mają one swoją symbolikę, odpowiednio dobrane kolory służyły jako swego rodzaju amulet- mogły chronić noszącego przed niepowodzeniem w życiu, poważną chorobą czy niepłodnością. Szczególnym uznaniem cieszył się kolor czerwony, uznawany za magiczny.

Haft huculski

W przeciwieństwie do skromnego haftu bojkowskiego, haft huculski cechuje niezwykłe bogactwo zdobień. Jest szeroki, niezwykle skomplikowany i przykuwający wzrok już na pierwszy rzut oka. Centralne miejsce zajmował wzór- kolory jakie zostały do niego użyte miały znaczenie drugorzędowe. Podstawą był romb- dookoła niego budowana była reszta kompozycji. Nierzadko ornamenty były drobiazgowe, składające się z wielu mniejszych motywów, z których każdy mógłby być osobnym dziełem. Najczęściej używanymi kolorami były czarny, czerwony i ciemnoniebieski. Z biegiem czasu i pojawieniem się nowocześniejszych farb, zaczęto również używać na szeroką skalę żółtego. Ozdabiano nie tyko ubrania ale również wyposażenie domostwa- obrusy, ręczniki, zasłony, drobne ozdoby. Szczególne miejsce zajmował również haft sakralny- używany na obrusach liturgicznych czy szatach kapłanów.

Haft łemkowski

Haft łemkowski łączył elegancję z prostotą, jednak nie ubogością. Używano kolorów czarnego, niebieskiego i czerwonego. Powszechne obok wzorów geometrycznych były motywy roślinne. Tradycyjnie, świąteczne ubrania zdobione były wstążkami i koralikami. Haft pojawił się z biegiem czasu jako moda przyniesiona od sąsiadów. 1 Zresztą- najbardziej czasochłonną i najbardziej dziś znaną ozdobą łemkowską jest krywulka- rodzaj naszyjnika wykonanego z kilkuset drobnych koralików, który niegdyś był symbolem statusu i zamożności noszącej go kobiety.